Gebruik van nepaccounts en online monitoring

De Volkskrant schrijft op 18 mei jl. dat Nederlandse gemeenten op grote schaal en in het geheim meekijken met burgers op sociale media, onder andere door inzet van nepaccounts.

De fractie van GroenLinks is bezorgd over het geschetste beeld in het artikel van de Volkskrant. Zowel over de ernstige inbreuk op rechten en privacy van burgers als het gebrek aan kennis binnen gemeenten over de regels en wettelijke verplichtingen hierover. Online monitoring kan een nuttige tool zijn voor de openbare orde en veiligheid. Maar, zo concluderen de onderzoekers, wat wel en niet mag bij het online monitoren van burgers blijkt voor veel gemeenten een onbekend terrein. Hoewel bijvoorbeeld gegevens op sociale media openbaar zijn mag niel die informatie per se direct gebruikt worden, laat staan opgeslagen. Hier zijn vaak persoonsgegevens bij betrokken en dus is bestaande privacywetgeving van toepassing.

Los van de juridische overwegingen roept dit onderzoek ook ethische vragen op. Het voorbeeld over online speuren naar bijstandsfraude (via Marktplaats) getuigt van een groot wantrouwen in burgers. Dit is een mensbeeld dat GroenLinks bestrijdt. Het college heeft zich bovendien meermaals uitgesproken om meer uit te gaan van vertrouwen en een positief mensbeeld bij bijvoorbeeld het uitvoeren van bijstandsbeleid. Deze ethische overwegingen zouden wat GroenLinks betreft ook moeten worden meegenomen bij de inzet van online monitoring.

Schriftelijke vragen zijn hier te vinden