Geen dataverzameling zonder duidelijk doel

[Bijdrage tijdens de raad van 29 mei]

Het begon met een set schriftelijke vragen die ik in januari 2022 stelde samen met Partij voor de Dieren.

We maakten ons zorgen over toenemende dataverzameling in de openbare ruimte in de stad. Het lukte ons niet om een goed overzicht te krijgen van dit soort projecten.

We hadden het vermoeden dat steeds vaker technologie wordt toegepast omdat het kan, niet omdat het nodig is of de beste oplossing biedt.

En dat terwijl we weten dat er serieuze risico’s kleven aan dataverzameling rondom privacy en bewegingsvrijheid.

Het duurde twee jaar om antwoord te krijgen. Ongekend. Er kwam een lijst van 47 projecten, waarbij veel informatie ontbrak. Ons vermoeden werd hiermee duidelijk bevestigd. Niemand wist wat we precies doen, en dat zorgt er ook voor dat wij onze controlerende taak niet kunnen uitvoeren.

Dat is echt problematisch. En stelt de vraag hoeveel grip we hebben op het omgaan met gegevens van Amsterdammers.

De afgelopen maanden hebben de wethouder – en zijn ambtenaren – hard gewerkt om hier verbetering in te brengen. En daar wil ik ook mijn dank voor uitspreken, complimenten. We hebben meer informatie op tafel gekregen en er is een evaluatie protocol opgesteld. Ook heeft de wethouder toegezegd elk kwartaal een update te geven van lopende projecten. Met een motie vraag ik om ook deze lopende projecten nog eens kritisch te bekijken; een soort digitale schoonmaak.

Ik moest denken aan die oude Tele2 reclame “niet omdat het moet, maar omdat het kan”. Dat ging over eindeloos streamen, video’s kijken, ‘elke seconde een selfie posten’ – niet omdat het moet, maar omdat het kan.

Dat gevoel kreeg ik wel een beetje bij sommige van die projecten op te lijst; dataverzameling omdat het kan, zonder duidelijk doel. Ik zie dat we – met deze wethouder – nu een andere weg in slaan.

Ik vind het belangrijk om die richting ook te ondersteunen en bevestigen vanuit de raad, ook als signaal naar het hele college; niet alleen deze wethouder maar alle wethouders hebben hier mee te maken.

Dus daarom een tweede motie die vraagt om alleen nieuwe projecten te starten onder bepaalde voorwaarden; niet slechts omdat het kan.